Lợi thế so sánh, cơ hội phát triển

1.  Vị trí địa lý

Vị trí địa lý thuận lợi

Thị xã Đông Triều nằm ở trung tâm của tam giác kinh tế trọng điểm trong vùng là Hạ Long, Hải Phòng và thành phố Hà Nội. Nằm ở phía Tây của tỉnh Quảng Ninh, thị xã Đông Triều không chỉ là cửa ngõ tiếp giáp với các tỉnh/thành phố khác của Việt Nam mà còn là cửa ngõ đón du khách quốc tế, vì hầu hết khách du lịch đều đến từ sân bay Nội Bài và đi qua Đông Triều để đến với di sản nổi tiếng thế giới - vịnh Hạ Long. Những lợi thế về vị trí địa lý sẽ cho phép Thị xã phát triển các hoạt động kinh tế, cải thiện sức khỏe và nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân.

Quốc lộ 18 chạy qua Thị xã  và tỉnh lộ 332 và 333 cũng đan chéo Thị xã cùng với các liên kết đường sắt và đường sông khác. Là trung tâm của ba trung tâm kinh tế lớn, thị xã Đông Triều có một vị trí chiến lược quan trọng trong miền Bắc Việt Nam.

2.  Các yếu tố tự nhiên

Tài nguyên thiên nhiên phong phú

Thị xã Đông Triều được hưởng lợi từ nguồn tài nguyên thiên nhiên phong phú. Tài nguyên khoáng sản phong phú chủ yếu là than đá, đất sét, cát giúp tạo đà cho phát triển công nghiệp xi măng, gốm sứ, vật liệu xây dựng và năng lượng. Ngoài ra, thị xã Đông Triều còn là một vùng đất có ý nghĩa lịch sử lớn lao đối với người dân Việt Nam, là trung tâm văn hóa của nhà Trần nói riêng và của Phật giáo Việt Nam nói chung.

Trữ lượng than nằm chủ yếu ở các xã: Hồng Thái Tây, Hồng Thái Đông, Hoàng Quế, Yên Thọ, Tràng Lương, Bình Khê và phường Mạo Khê. Theo Quy hoạch phát triển ngành than Việt Nam, Đông Triều sẽ vẫn là một trung tâm sản xuất than với kế hoạch mở rộng và xây dựng mới các mỏ trong 15 năm tới.

Thị xã cũng rất giàu các nguồn tài nguyên thiên nhiên khác như đất sét, cao lanh và đá vôi. Đất sét được sử dụng để sản xuất gốm, sành sứ và làm gạch phân bố dọc theo xã Hồng Thái, tập trung chủ yếu ở thôn Bắc Mã (Bình Dương), các xã Việt Dân, Tân Việt, Tràng An, Yên Thọ.

Mỏ cao lanh với trữ lượng khoảng 7.000 tấn tại thôn Đức Sơn, xã Yên Đức đã ngừng khai thác được 10 năm. Trữ lượng đá vôi được phân bố chủ yếu ở xã Hồng Thái Tây, Yên Đức và chủ yếu sử dụng để sản xuất xi măng. Mỏ đá vôi Tân Yên có trữ lượng lên đến 350 triệu m³.

Giàu các di sản văn hóa tầm cỡ Quốc gia

Nguồn tài nguyên quan trọng khác của thị xã Đông Triều còn là sự phong phú của các di sản văn hóa cấp Quốc gia, một vài trong số đó giữ vai trò vô cùng quan trọng. Nhà nước đã công nhận Khu di tích lịch sử nhà Trần ở Đông Triều với 14 điểm di tích nổi tiếng là di tích Quốc gia đặc biệt, bên cạnh đó là các di tích được xếp hạng Quốc gia như: chùa Bắc Mã, đình – chùa Hổ Lao, chùa Mỹ Cụ, di tích danh thắng Yên Đức. Điều này tạo ra tiềm năng lớn về du lịch, đặc biệt là du lịch tâm linh và du lịch sinh thái.

3.  Kinh tế và đầu tư

Trụ cột vững chắc trong lĩnh vực năng lượng

Trong lịch sử, các ngành kinh tế chính của thị xã Đông Triều là công nghiệp khai khoáng, sản xuất vật liệu xây dựng và nhiệt điện đã giúp Thị xã đạt được sự tăng trưởng mạnh mẽ trong những năm gần đây. Khai thác tài nguyên thiên nhiên chiếm khoảng 70% tổng giá trị sản xuất của Thị xã trong năm 2013, trong đó khai thác than và sản xuất vật liệu xây dựng như đất sét và cát là các nguồn lực chủ yếu.

Trong ngành than, các doanh nghiệp tập trung vào mảng khai thác trong chuỗi giá trị, mà đứng đầu là các hoạt động khai thác than và kinh doanh thương mại. Với việc phát triển thêm các sản phẩm gần đây, như xây dựng nhà máy nhiệt điện đã góp phần gia tăng giá trị của thị xã Đông Triều bên cạnh hoạt động khai thác than. Trong hoạt động sản xuất vật liệu xây dựng, các doanh nghiệp trên địa bàn hiện đang sản xuất các sản phẩm có giá trị thấp như gạch, ngói trực tiếp từ nguồn nguyên liệu thô và không qua xử lý nhiều. Các sản phẩm có giá trị cao hơn sẽ có khả năng làm tăng giá trị của các nguồn tài nguyên này.

Nông nghiệp vẫn là xương sống của lực lượng lao động

Sản xuất nông nghiệp cũng là một lĩnh vực quan trọng khi chiếm đến 41% lực lượng lao động của Thị xã, theo số liệu năm 2013. Tuy nhiên, do hầu hết các sản phẩm hiện đang sản xuất có giá bán thấp như gạo, nên ngành nông nghiệp chỉ góp một phần rất nhỏ trong tổng giá trị sản xuất so với tỷ lệ lao động trong ngành này của thị xã Đông Triều.

Tiềm năng du lịch không thể tranh cãi

Hơn nữa, với các di sản văn hóa phong phú của mình, thị xã Đông Triều có thể tận dụng sự quan tâm tới du lịch trong nước ngày càng cao của người dân khi mức sống ngày càng tăng cao. Mức thu nhập cao cũng cho phép du khách trong nước tìm đến những địa điểm du lịch thuận tiện và thoải mái hơn khi đi du lịch. Ngay cả đối với du khách nước ngoài, Thị xã hiện có một số điểm du lịch hấp dẫn, có thể kể đến như làng quê Yên Đức hay các sản phẩm thủ công ở các làng nghề truyền thống.